νόθος

-α, -ο, θηλ. και -η και -ος (ΑΜ νόθος, -η, -ον, Α θηλ. και -ος)

1. αυτός που γεννήθηκε από μη νόμιμο γάμο

2. κίβδηλος, πλαστός, παραποιημένος, μη γνήσιος (α. «νόθο βάρος» β. «οὐ δεῑ πολίτας παρεμβάλλειν νόθῃ παιδείᾳ πεπαιδευμένους», Πλάτ.)

3. (για φιλολογικό έργο) αυτός που δεν ανήκει στον συγγραφέα στον οποίο αποδίδεται («νόθο κείμενο»)

4. φρ. «νόθοι πλευρές» ή «νόθες πλευρές» — οι πέντε τελευταίες πλευρές τών πλάγιων μοιρών τού θώρακα τού ανθρώπου

νεοελλ.

1. μτφ. ανώμαλος, μη φυσιολογικός («νόθες καταστάσεις»)

2. φρ. α) «νόθοι δίφθογγοι» — οι υστερογενείς δίφθογγοι

β) «νόθο κλάσμα» — κλάσμα τού οποίου ο αριθμητής είναι μεγαλύτερος από τον παρονομαστή, αλλ. καταχρηστικό κλάσμα

νεοελλ.-μσν.

(για ζώα ή φυτά) αυτός που προκύπτει από διασταύρωση ατόμων τα οποία δεν είναι γονοτυπικώς όμοια, αλλ. υβρίδιο

μσν.

παράνομος

αρχ.

1. αυτός που γεννήθηκε από δούλη ή παλλακίδα

2. (στην Αθήνα) γόνος μη Αθηναίων πολιτών ή αυτός τού οποίου η μητέρα μόνο ήταν μη Αθηναία

3. (το αρσ. πληθ. ως ουσ.) οἱ νόθοι

(στην Αίγυπτο) τάξη υπηρετών τού ναού

4. φρ. α) «νόθος πυρετός» — πλαστός, φαινομενικός

β) «νόθος σάλπιγξ» — το σφύριγμα τού φιδιού

γ) «νόθον φέγγος» — το φως τής σελήνης

δ) «νόθος ἱματισμός» — η ενδυμασία τής πόρνης. Επίρ. νόθως (Α)

ψευδώς, ανειλικρινώς.

[ΕΤΥΜΟΛ. Άγνωστης ετυμολ. Η σύνδεση τής λ. με αρχ. ινδ. andha-h «άγνωστος» έχει απορριφθεί. Εξίσου αμφίβολη θεωρείται η άποψη ότι πρόκειται για πελασγική λ.].